Quyết toán thuế là gì? Có bao nhiêu loại quyết toán thuế [2022]

Nộp thuế vừa là quyền vừa là nghĩa vụ của cá nhân, tổ chức đối với Nhà nước. Để thực hiện các quyền và nghĩa vụ tài chính này, cá nhân, tổ chức phải quyết toán thuế với cơ quan thuế. Vậy, quyết toán thuế là gì? Quyết toán thuế với cơ quan thuế khi nào? Chúng tôi sẽ giải đáp những thắc mắc này trong bài viết dưới đây.

Quyết toán thuế là gì?

Quyết toán thuế là việc tập hợp, kiểm tra giá trị, khối lượng, tính hợp lệ, đúng đắn của toàn bộ nội dung công việc mà tổ chức, cá nhân đã thực hiện với một đơn vị nhất định. Quyết toán thuế theo ngôn ngữ kế toán còn được định nghĩa là việc xác định số liệu kế toán của một cá nhân, đơn vị kinh doanh trong một thời kỳ, giai đoạn nhất định.

Tóm lại, quyết toán thuế là việc xác định và kiểm tra số thuế của cá nhân, doanh nghiệp với cơ quan thuế quản lý trực tiếp. Hiện nay, pháp luật đang quy định, việc quyết toán thuế bao gồm:

• Quyết toán thuế nhập khẩu
• Quyết toán thuế giá trị gia tăng
• Quyết toán thuế thu nhập cá nhân
• Quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp

Có bao nhiêu loại quyết toán thuế?

Quyết toán thuế là mục đích để nhà nước tránh gian lận trong việc nộp thuế khi kiểm soát việc nộp thuế của các cá nhân cũng như các doanh nghiệp. Hiện nay ở Việt Nam có hai đối tượng cần quyết toán thuế là cá nhân và doanh nghiệp:

→ Quyết toán thuế thu nhập cá nhân

Xác định thu nhập chịu thuế:

• Thu nhập chịu thuế = Thu nhập chịu thuế – Các khoản giảm trừ

Xác định thu nhập chịu thuế:

• Thu nhập chịu thuế = Tổng thu nhập – Các mặt hàng được miễn thuế

Trong đó, tổng thu nhập là tổng các khoản tiền lương, tiền công, tiền lương và các khoản thu nhập khác có tính chất tiền lương, tiền công mà người nộp thuế nhận được trong kỳ (bao gồm các khoản phụ cấp, trợ cấp, …)

Miễn thuế với:

• Tiền ăn giữa ca, tiền ăn trưa
• Mức thanh toán tiền điện thoại, trang phục, văn phòng phẩm
• Tiền thuê nhà trả thay không vượt quá 15% tổng thu nhập chịu thuế
• Làm việc vào ban đêm, ngày nghỉ và ngày lễ được trả lương cao hơn
• Tiền tang lễ, lol
• Tiền mua bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm nhân thọ …
• Tiền mua vé máy bay khứ hồi cho người nước ngoài về nước mỗi năm một lần

Các khoản giảm trừ:

• Giảm trừ gia cảnh: Đối với người nộp thuế là 11 triệu đồng / tháng. Một người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng / tháng.
• Các khoản bảo hiểm bắt buộc: Tỷ lệ trích nộp tiền lương năm 2021 là BHTN (1%), BHYT (1,5%), BHXH (8%)
• Đóng góp nhân đạo, từ thiện, khuyến học, …

Thuế suất thuế thu nhập cá nhân sẽ được tính dựa theo biểu thuế lũy tiến từng phần. Cụ thể, theo bảng sau:

Bậc thuế	Phần thu nhập thuế/năm (triệu đồng)	Phần thu nhập thuế/tháng (triệu đồng)	Thuế suất (%)
1	Đến 60	Đến 5	5
2	Trên 60 đến 120	Trên 5 đến 10	10
3	Trên 120 đến 216	Trên 10 đến 18	15
4	Trên 216 đến 384	Trên 18 đến 32	20
5	Trên 384 đến 624	Trên 32 đến 52	25
6	Trên 624 đến 960	Trên 52 đến 80	30
7	Trên 960	Trên 80	35

→ Quyết toán thuế doanh nghiệp

Sau khi trừ đi các khoản miễn trừ, thuế tài khoản mà doanh nghiệp cần phải nộp sẽ được tính dựa trên doanh thu cuối cùng.

Đối tượng quyết toán thuế là gì?

Theo quy định của pháp luật, đối tượng phải quyết toán thuế là:

• Cá nhân là người Việt Nam, người nước ngoài cư trú tại Việt Nam được nhận tiền công, tiền lương.
• Doanh nghiệp, cá nhân, tổ chức quyết toán thuế đối với phần thu nhập là tiền lương, tiền công của người lao động mà doanh nghiệp đã trả. Trường hợp tổ chức doanh nghiệp hợp nhất, chia, tách, sáp nhập, giải thể, phá sản, cơ cấu lại, … thì trong thời hạn 45 ngày, kể từ ngày xảy ra trường hợp hợp nhất, chia, tách, sáp nhập, giải thể, phá sản hoặc cơ cấu lại, … phải quyết toán thuế với cơ quan thuế và khấu trừ thuế cho người lao động.
• Trường hợp đủ điều kiện theo quy định, cá nhân có thể ủy quyền cho doanh nghiệp, tổ chức quyết toán thay mình:
• Tại thời điểm ủy quyền quyết toán thuế thu nhập cá nhân, cá nhân đang làm việc tại doanh nghiệp đó. Đồng thời, cá nhân có nguồn thu nhập thông qua hợp đồng từ 3 tháng trở lên với doanh nghiệp, tổ chức.
• Cá nhân được ủy quyền cho tổ chức mới trong trường hợp cá nhân chuyển từ tổ chức cũ sang tổ chức mới do tổ chức cũ tiến hành tổ chức tại doanh nghiệp. Đồng thời, cá nhân này không phải sinh ở nơi khác về tiền lương, tiền công.

Cá nhân được ủy quyền quyết toán thuế trong trường hợp điều chỉnh cho các tổ chức trong cùng tổng công ty, tập đoàn, công ty mẹ – con, chi nhánh – văn phòng chính, v.v.

Thời điểm nào doanh nghiệp nên quyết toán thuế?

→ Trường hợp quyết toán thuế cá nhân

• Trường hợp phát sinh thêm số thuế phải nộp thì cá nhân cư trú có nguồn thu nhập từ tiền lương, tiền công thực hiện quyết toán thuế.

• Cá nhân cần hoàn khi số thuế nộp thừa và bù trừ vào kỳ khai thuế tiếp theo.
• Tiền lương, tiền công của cá nhân được giảm thuế do bị hỏa hoạn, thiên tai, bệnh tật, tai nạn thương tâm theo quy định.
• Cá nhân là người nước ngoài làm việc tại Việt Nam trước khi xuất cảnh phải quyết toán thuế.

→ Trường hợp quyết toán thuế doanh nghiệp

• Doanh nghiệp, tổ chức không được quyết toán thuế khi không phát sinh trong các trường hợp sau:
• Không phải trả tiền công hoặc tiền lương
• Doanh nghiệp, tổ chức có tiền lương, tiền công nhưng không khấu trừ thuế.

Viết nội dung quyết toán thuế công ty như thế nào?

Hàng năm, doanh nghiệp sẽ kê khai và nộp thuế thu nhập doanh nghiệp với cơ quan thuế. Sau khi nhận được dữ liệu này, doanh nghiệp sẽ xuống xác minh và kiểm tra lại số liệu đã khai báo trước đó có đúng hay không. Thông thường, trước khi kiểm tra khoảng 2 tuần, cơ quan thuế sẽ gửi thông báo để doanh nghiệp chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ, hồ sơ liên quan.

Doanh nghiệp thông thường sẽ phải xuất trình để thanh tra thuế kiểm tra các tài liệu như chứng từ, hóa đơn, sổ sách cân đối kế toán các năm trước. Trường hợp số thuế phải nộp giảm do doanh nghiệp kê khai sai thì thanh tra thuế sẽ phải tính toán lại số liệu thực tế đúng và căn cứ vào đó để tính ra số tiền phạt mà doanh nghiệp phải nộp.

Cần chuẩn bị gì để quyết toán thuế doanh nghiệp theo năm?

Trong quá trình cán bộ thuế kiểm tra sổ sách, kế toán cần chuẩn bị kỹ lưỡng để phản ứng trong mọi tình huống nhằm bảo vệ tối đa lợi ích của doanh nghiệp. Bộ phận kế toán cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, sổ sách, chứng từ kèm theo để công tác quyết toán năm diễn ra suôn sẻ và thuận lợi. Khi cơ quan thuế đến, mọi yêu cầu sẽ có ngay. Cụ thể, các giấy tờ cần thiết:

• Tờ khai thuế giá trị gia tăng được trả hàng tháng
• Chứng từ, hoá đơn mua bán kèm theo tờ khai đã nộp
• Chứng từ nộp thuế
• Quyết toán thuế TNCN mẫu 05 / KK
• Quyết toán thuế TNDN theo mẫu 03 / TNDN
• Sổ cái các tài khoản dựa theo bảng cân đối số phát sinh
• Sổ chi tiết các tài khoản liên quan
• Bảng phân bổ khấu hao TSCĐ và bảng phân bổ CCD
• Biên bản đối chiếu công nợ qua các năm
• Sổ chi tiết các khoản phải thu
• Sổ chi tiết các khoản phải trả

Giải đáp thắc mắc về quyết toán thuế

→ Có quyết toán thuế thu nhập cá nhân online được không

Hiện nay, hai hình thức quyết toán thuế được đưa vào sử dụng là quyết toán trực tuyến và đến trụ sở cơ quan thuế làm việc trực tiếp. Như vậy, cá nhân, tổ chức có thể không cần đến cơ quan thuế vẫn thực hiện quyết toán thuế thu nhập cá nhân qua mạng. Các bước khai báo công việc trực tuyến có thể như sau:

• Cá nhân, tổ chức khi quyết toán thuế qua mạng truy cập vào địa chỉ trực tuyến trên hệ thống của cơ quan thuế: http://thuedientu.gdt.gov.vn. Dựa vào mã số thuế để đăng nhập thông tin.
• Các tổ chức, cá nhân sẽ lần lượt lựa chọn Quyết toán thuế => Kê khai trực tuyến. Sau khi điền xong, bạn nhập thủ công các thông tin bắt buộc khác rồi chọn cơ quan thuế để quyết toán.
• Trước khi bấm “in và gửi tờ khai”, tổ chức, cá nhân cần nhập dữ liệu tờ khai quyết toán và kiểm tra kỹ.
• Bước cuối cùng, tổ chức, cá nhân sẽ nhập mã xác nhận và hoàn thành thủ tục quyết toán thuế thu nhập cá nhân qua mạng.
• Một lựa chọn khác cho kế toán là tải phần mềm HTKK của Tổng cục thuế để quyết toán thuế TNCN.

→ Lưu ý khi tiến hành quyết toán thuế là gì?

Xem lại đầy đủ sổ sách, chứng từ kế toán:

Không chỉ có bản mềm, doanh nghiệp còn phải in toàn bộ hệ thống kẹp kèm chứng từ kế toán một cách chi tiết, cẩn thận trong suốt quá trình hoạt động kinh doanh cho đến cuối năm tài chính và báo cáo thuế. Kế toán cần làm như thế nào để không bị ấn định thuế khi quyết toán, đủ điều kiện quyết toán thuế.

Rà soát lại đầy đủ chứng từ kế toán

Doanh nghiệp sẽ có cái nhìn tổng quan về các chứng từ kế toán hiện hành khi kiểm tra, soát xét tất cả các chứng từ kế toán. Ngoài ra, việc này còn giúp doanh nghiệp nắm được toàn bộ nội dung hợp lệ và còn thiếu của chứng từ hoặc tránh rủi ro phát sinh thêm thuế, chi phí vì hóa đơn không hợp lệ.

Bổ sung, hoàn thiện điểm sót, tồn đọng

Sau khi biết được vấn đề, các vấn đề rủi ro ở đâu, cách giải quyết ra sao, … doanh nghiệp có thể dễ dàng đối phó với những rủi ro đó.

Cẩn thận khi giải trình quyết toán thuế

Khi quyết toán thuế, doanh nghiệp cần thông minh và nhất quán. Bởi vì, nếu bạn làm tốt những điều trên, bạn có thể tự tin giải thích chính xác những gì mà doanh nghiệp của bạn đang làm và đang làm.

Như vậy, từ những thông tin trên, các bạn kế toán đã nắm rõ được quyết toán thuế là gì và những thông tin xoay quanh công việc này. Từ đây, bạn có cái nhìn tổng quan để thực hiện công việc một cách tối ưu nhất.

VietChamBlog